DNS چیست؟ بررسی عمیق سیستم نام دامنه

اینترنت، دنیای بی‌کرانی از اطلاعات است که هر روز بر گستره آن افزوده می‌شود. در این فضای وسیع، اگر به دنبال اطلاعات خاصی باشید، باید راهی برای دسترسی به سایت‌ها و سرویس‌های مختلف پیدا کنید. در دنیای دیجیتال، این دسترسی بدون وجود سیستمی برای ترجمه آدرس‌های پیچیده عددی به نام‌های قابل فهم برای انسان‌ها، ممکن نمی‌شد. DNS یا سیستم نام دامنه دقیقاً در همین نقطه وارد عمل می‌شود.

مفهوم DNS: دفترچه تلفن اینترنت

DNS همانند یک دفترچه تلفن برای اینترنت است که به شما این امکان را می‌دهد که به جای وارد کردن آدرس‌های عددی پیچیده (آدرس‌های IP)، تنها با تایپ کردن نام دامنه‌های دلخواه مانند google.com، به وب‌سایت‌ها و اطلاعات مورد نظر دسترسی پیدا کنید. به عبارت دیگر، DNS وظیفه تبدیل نام دامنه‌های خوانا و ساده به آدرس‌های عددی‌ای که شبکه‌ها و سرورها می‌توانند آن‌ها را شناسایی کنند، را بر عهده دارد.

آدرس‌های IP چیستند؟

قبل از اینکه به جزئیات نحوه عملکرد DNS بپردازیم، بیایید نگاهی به مفهوم آدرس IP بیندازیم. هر دستگاه متصل به اینترنت از یک آدرس IP منحصر به فرد استفاده می‌کند. این آدرس‌ها برای کامپیوترها قابل فهم هستند، اما برای انسان‌ها حفظ کردن آن‌ها مشکل است. به همین دلیل، سیستم نام دامنه به وجود آمده تا این آدرس‌های عددی را به نام‌هایی قابل‌فهم برای انسان‌ها تبدیل کند.

انواع سرورهای DNS

قبل از بررسی نحوه عملکرد دقیق DNS، لازم است با انواع مختلف DNS آشنا شویم. سیستم نام دامنه از چندین نوع سرور و رکورد برای انجام وظایف خود استفاده می‌کند. این سیستم توزیع‌شده و سلسله‌مراتبی شامل انواع مختلفی از سرورها و رکوردها است که هر کدام مسئول یک بخش از فرآیند ترجمه نام دامنه به آدرس IP هستند.

• سرورهای ریشه (Root Servers):
  این سرورها در بالاترین سطح از سلسله‌مراتب DNS قرار دارند و وظیفه هدایت درخواست‌ها به سرورهای TLD را بر عهده دارند. آن‌ها اطلاعاتی درباره دامنه‌های سطح بالا ندارند، بلکه درخواست‌ها را به سرورهای TLD مربوطه ارجاع می‌دهند.
• سرورهای TLD (Top-Level Domain Servers):
  این سرورها مسئول دامنه‌های سطح بالا هستند (مانند net, .org, .com. و…) آن‌ها درخواست‌ها را به سرورهای Authoritative هدایت می‌کنند تا اطلاعات دقیق‌تری برای ترجمه نام دامنه فراهم شود.
• سرورهای Authoritative:
  این سرورها مسئول نگهداری اطلاعات دقیق برای یک دامنه خاص هستند. آن‌ها پاسخ نهایی برای درخواست‌ها به نام دامنه‌ها را فراهم می‌کنند و اطلاعات مربوط به ترجمه دامنه به آدرس IP را ارائه می‌دهند.

این سه نوع سرور، به ترتیب از بالاترین به پایین‌ترین سطح، مسئول هدایت درخواست‌های DNS و فراهم کردن اطلاعات لازم برای ترجمه نام دامنه به آدرس IP هستند.

فرآیند کارکرد DNS

زمانی که شما نام دامنه یک وب‌سایت را در مرورگر خود وارد می‌کنید، این درخواست از طریق DNS به آدرس آی‌پی متناظر با آن دامنه ترجمه می‌شود تا مرورگر شما بتواند به سرور مربوطه متصل شود و صفحات وب را بارگذاری کند. این فرآیند در چند مرحله ساده انجام می‌شود:

1. بررسی کش مرورگر: اولین مرحله، بررسی حافظه کش مرورگر است. اگر آدرس سایت پیش‌تر در کش ذخیره شده باشد، اتصال به سرعت برقرار می‌شود.

2. درخواست به DNS Resolver: اگر اطلاعات در کش مرورگر موجود نباشد، درخواست به DNS Resolver ارسال می‌شود. این سرور معمولاً توسط ارائه‌دهنده اینترنت (ISP) شما مدیریت می‌شود و درخواست شما را به سرورهای DNS دیگر می‌فرستد.

3. پرس‌وجو از سرورهای ریشه: در مرحله بعد، DNS Resolver با سرورهای ریشه (Root Servers) ارتباط برقرار می‌کند. این سرورها اطلاعات مربوط به دامنه‌های سطح بالا را دارند.

4. انتقال به سرورهای TLD: بعد از دریافت اطلاعات از سرور ریشه، درخواست به سرورهای TLD (Top-Level Domain) ارسال می‌شود که مسئولیت دامنه‌هایی مانند com، .net. و org. را بر عهده دارند.

5. یافتن سرور Authoritative: در نهایت، DNS Resolver به سرور Authoritative (مسئول دامنه خاص) می‌رود تا آدرس IP دقیق را دریافت کند. پس از دریافت این اطلاعات، مرورگر شما به سرور وب‌سایت مورد نظر متصل می‌شود.

این فرآیند معمولاً در کسری از ثانیه انجام می‌شود و به شما اجازه می‌دهد تا به راحتی و بدون هیچ مشکلی به وب‌سایت‌ها دسترسی پیدا کنید.

انواع رکوردهای DNS

در سیستم DNS (سیستم نام دامنه)، اطلاعات مربوط به نام دامنه‌ها و نحوه ارتباط آن‌ها با منابع مختلف در اینترنت از طریق رکوردها ذخیره می‌شود. هر نوع رکورد DNS به یک هدف خاص و اطلاعات ویژه اشاره دارد که برای هدایت درخواست‌ها و ارتباطات شبکه‌ای استفاده می‌شود. در اینجا، انواع اصلی رکوردهای DNS را با توضیحات بیشتر بررسی می‌کنیم:

1. رکورد A (Address Record):

رکورد A، یا رکورد آدرس، یکی از رایج‌ترین انواع رکوردهای DNS است که برای اتصال یک نام دامنه به آدرس IP استفاده می‌شود. این رکورد، به طور خاص، آدرس‌های IPv4 را نگهداری می‌کند.

• هدف: تبدیل نام دامنه به آدرس IPv4
• فرمت: example.com.   IN   A   192.0.2.1
• مثال: وقتی شما آدرس www.example.com را وارد می‌کنید، DNS درخواست می‌کند که این نام دامنه به کدام آدرس IP مربوط است. به عنوان مثال، رکورد A می‌تواند مشخص کند که www.example.com به آدرس 192.0.2.1 اشاره دارد.

2. رکورد AAAA (IPv6 Address Record):

رکورد AAAA مشابه رکورد A است، اما برای آدرس‌های IPv6 به کار می‌رود. با توجه به اینکه IPv6 یک نسخه جدیدتر از IPv4 است و فضای آدرس‌دهی گسترده‌تری دارد، این رکورد برای ترجمه نام دامنه به آدرس‌های طولانی‌تر و پیچیده‌تر IPv6 استفاده می‌شود.

• هدف: تبدیل نام دامنه به آدرس IPv6
• فرمت: example.com.   IN  AAAA  2001 : 0db8 : 85a3 : 0000 : 0000 : 8a2e : 0370 : 7334
• مثال: این رکورد برای دامنه‌ها با پشتیبانی از IPv6 استفاده می‌شود. مثلا، اگر DNS درخواست کند که دامنه www.example.com به کدام آدرس IPv6 ارجاع دارد، ممکن است به آدرس 2001 : 0db8 : 85a3 : 8a2e : 0370 : 7334 ارجاع دهد.

3. رکورد CNAME (Canonical Name Record):

رکورد CNAME یا “رکورد نام استاندارد” به شما این امکان را می‌دهد که یک دامنه را به دامنه دیگری ارجاع دهید. این رکورد معمولا زمانی استفاده می‌شود که شما می‌خواهید چندین نام دامنه به یک مقصد واحد ارجاع داده شوند.

• هدف: ارجاع دادن یک دامنه به دامنه‌ای دیگر
• فرمت: www.example.com. IN CNAME example.com.
• مثال: فرض کنید شما یک سایت با دامنه example.com دارید و می‌خواهید آدرس www.example.com نیز به همین سایت ارجاع داده شود. در این صورت، می‌توانید رکورد CNAME را طوری تنظیم کنید که www.example.com به example.com ارجاع داده شود. به این صورت، هر زمان که کاربر به www.example.com مراجعه کند، به example.com هدایت می‌شود.

4. رکورد MX (Mail Exchange Record):

رکورد MX مسئول تعیین سرورهای ایمیلی است که برای یک دامنه استفاده می‌شوند. این رکوردها به سرورهای ایمیل می‌گویند که ایمیل‌های دریافتی برای دامنه خاص باید به کجا ارسال شوند.

• هدف: تعیین سرورهای ایمیل برای دامنه
• فرمت: example.com. IN MX 10 mail.example.com.
• مثال: اگر شما یک دامنه دارید و می‌خواهید ایمیل‌های مربوط به آن دامنه را به سرور خاصی ارسال کنید، از رکورد MX استفاده می‌کنید. در مثال بالا، ایمیل‌های ارسال‌شده به example.com@ باید به سرور ایمیل mail.example.com  ارسال شوند. عدد 10 در این رکورد نشان‌دهنده اولویت سرور ایمیل است. اگر چند سرور ایمیل داشته باشید، اولویت‌ها تعیین می‌کنند که کدام سرور ابتدا تلاش کند.

امنیت در DNS

سیستم نام دامنه اگرچه ابزار قدرتمندی برای دسترسی به اطلاعات اینترنتی است، اما خود به خود به امنیت زیادی نیاز دارد. حملات به DNS می‌تواند به راحتی کاربران را به وب‌سایت‌های جعلی هدایت کند یا موجب اختلال در دسترسی به سایت‌های قانونی شود. DNSSEC (DNS Security Extensions) یکی از روش‌هایی است که برای افزایش امنیت سیستم نام دامنه طراحی شده است. این فناوری با استفاده از رمزنگاری، اطمینان حاصل می‌کند که اطلاعات آن دستکاری نشده و از منابع معتبر دریافت شوند.

DNS و عملکرد وب‌سایت‌ها

یکی از نکات کلیدی در مورد سیستم نام دامنه، تاثیر آن بر عملکرد وب‌سایت‌هاست. سرعت و کارایی آن می‌تواند تأثیر زیادی بر زمان بارگذاری صفحات وب داشته باشد. به عنوان مثال، زمانی که از سرور سریع و قابل‌اعتماد آن استفاده کنید، صفحات وب با سرعت بیشتری بارگذاری می‌شوند. همچنین، سرورهای DNS با قابلیت تحمل خطای بالا می‌توانند از دسترسی کاربران به وب‌سایت شما در شرایط بحرانی جلوگیری کنند.

نتیجه‌گیری

DNS یکی از اجزای ضروری و بنیادی در ساختار اینترنت است که بدون آن، دسترسی به وب‌سایت‌ها و اطلاعات اینترنتی برای کاربران بسیار دشوار و وقت‌گیر می‌شد. این سیستم با ترجمه نام‌های دامنه به آدرس‌های IP، امکان مرور سریع و راحت اینترنت را فراهم می‌کند. آگاهی از نحوه عملکرد DNS و اهمیت امنیت آن به کاربران کمک می‌کند تا اینترنت را به روشی امن‌تر و کارآمدتر تجربه کنند.

DNS نقش حیاتی در عملکرد صحیح و امن وب‌سایت‌ها و خدمات آنلاین دارد. بهینه‌سازی، پیکربندی صحیح و امنیت DNS از جمله مواردی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.
در فرتاک شبکه، ما خدمات مدیریت شبکه و امنیت DNS را ارائه می‌دهیم تا زیرساخت‌های دیجیتال شما ایمن و عملکرد شبکه‌تان سریع و پایدار باشد. تیم ما آماده است تا به شما در پیکربندی سیستم‌های DNS و افزایش امنیت آنلاین کمک کند. برای مشاوره بیشتر، با ما تماس بگیرید.